Interieur Ontwerper voor het Antoni van Leeuwenhoek
De functie als vaste interieurontwerper voor alle publieke ruimtes van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis is voor mij heel bijzonder. In Nederland ben ik een van weinige interieurontwerpers met een gezondheidszorg achtergrond. Letterlijk en figuurlijk versta ik de ziekenhuistaal en dit is een geweldige aanvulling voor mijn eigen bedrijf. 

Waarom meer aandacht voor interieur in zorginstellingen?
“Gastvrijheid in de zorg wordt steeds belangrijker, dat facility management daarbij een belangrijke rol kan spelen, is duidelijk”. Dit is zomaar even een stukje uit de velen berichten die over onze huidige gezondheidszorg geschreven wordt.

Door de invoering van het nieuwe zorgstelsel ontstaat er meer concurrentie tussen zorgaanbieders. Hierdoor verandert de rol van alle spelers in de gezondheidszorg. De zorgverzekeraars hebben een sterke positie gekregen en verzekerden (cliënten/patiënten) krijgen geleidelijke meer keuze vrijheid en worden ook mondiger. Een recent onderzoek van ING Medinet en MKB Nederland geeft aan dat het vertrouwen van de klant in het ziekenhuis veelal gevoed wordt door indirecte zaken, zoals de opstelling van medewerkers, de manier waarop vragen worden beantwoord en informatie wordt gegeven, het interieur, de kunst enz. Hierin speelt de facilitaire dienstverlening en cruciale rol.

Enkele voorbeelden zijn: Academisch ziekenhuis Groningen, het VUmc met het nieuwe spectaculaire restaurant , het hypermoderne Orbis Medical Park in Sittard, de toekomstige nieuwbouw van het Gemini Ziekenhuis volgens de filosofie van Planetree

Cliënt
Het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis  is een toonaangevend ziekenhuis en voor de buitenwereld ook vaak een beladen ziekenhuis. De patiënten categorie is duidelijk: alles draait hier om kanker, met daarbij “hoop”.

Een mooi voorbeeld in de centrale hal zijn de glazen bollen van Maria Roosen.

Aanvullend op het verhaal van de glazen bollen, heb ik fotokunstenaar Hazel Ling een opdracht geven om iets te bedenken aan de wand. Ik wilde graag een langgerekt kunstwerk over de hele breedte van de wand om de hoogte van deze wand te doorbreken. Hierdoor is er optisch een plafondlijn ontstaan van wachtkamerruimte. De foto’s verlopen van kleurrijk naar zwart in de vorm van een lint. Ze zijn geprint op aluminium platen (A3 formaat) en krijgen hierdoor een industriële uitstraling wat dan weer terugkomt in het hoge plafond van de lichtstraat. Het kunstwerk is genaamd “Ribbon” en symboliseert veel doeleinden, zoals pink ribbon, yellow ribbon en red ribbon.

De regenboog symboliseert hoop, de bedeltjes tussen de bollen door staan symbool voor geluk. Om deze twee aspecten draait hier alles. Ik vind dan ook dat dit ziekenhuis dit ook letterlijk en figuurlijk moet kunnen bieden. Wanneer een interieur goed gekozen wordt dan zet dit een visie en een sfeer neer. Ik vind dat het interieur er goed uit moet zien, waarbij duidelijk zichtbaar is dat men weet wat goed en verantwoord is en waarbij je ook kan zien dat er verstand aanwezig is voor een verantwoorde huisstijl. Dit geeft vertrouwen en zekerheid, gewoon een veilige en warme omgeving waarbij men zich  als een patiënt durft over te geven aan de deskundigheid.  Hier weet men waar men over praat.

Sinds mijn aanstelling in 2008 heb ik in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis enkele projecten gedaan, “de huiskamer” op de afdeling Radiotherapie, een wachtruimte op het balkon in de centrale hal, de Marthe Roling galerij en een kleine wachtruimte eveneens op de radiotherapie. Al deze projecten hebben naar mijn mening een krachtige uitstraling gekregen van mooi, goed, bedacht, duurzaam en verantwoord.

De huiskamer wordt intensief gebruikt door onze patiënten en regelmatig hou ik daar even met hen en praatje over wat men vindt van deze ruimte. Het mooiste compliment was voor mij, dat het zo huiselijk is en ver weg van een ziekenhuis gevoel en  vooral gezellig. Dit is wat ik  wilde bereiken en het kan nog beter!

Het kunstwerk in het raam in de huiskamer is door Vanca Interieur Ontwerp bedacht en is er uitgegaan van een foto van Prof. Dr. H. Barteling. Het kunstwerk is vervaardigd door Jan Tervoort en is door het AvL aan prof. Dr. H Barteling aangeboden ter ere van zij pensionering.

De achterwand van de kleine wachtruimte is het werk van Claudy Jongstra.

Bestuurskamer
Een bestuurskamer moet naar mijn idee waardigheid uitstralen. Het is de plek waar alles weloverwogen bedacht wordt. Ik zie het bestuur als het varende schip met de kapitein aan het roer. Ik heb deze kamer vrij ingetogen gehouden, zodat men in alle rust besluiten kan nemen en niet teveel afgeleid wordt door allerlei interieur elementen.

Ik heb gekozen voor een ovale tafel in de vorm van een schip. De vorm heeft als voordeel dat alle leden die deelnemen aan de vergadering elkaar goed kunnen zien. De tafel heeft een afmeting van  8.00 x2.80 mtr. Rondom de tafel bevinden zich 26 zitplaatsen. De zuil van de tafel komt als het ware door het blad heen zetten en is aan de bovenzijde voorzien van een zwart vinyl. De brede randen van de tafel zijn in een Amerikaans noten fineer uitgevoerd. De tafel is een eigen ontwerp. Aan de onderzijde van de tafel is LED verlichting aangebracht, dit geeft een effect alsof de tafel zweeft en suggereert hierdoor het varende schip. De oranje stoelen geven een warm kleuraccent aan de ruimte.

Het kunstwerk aan de wand is eveneens ingetogen en is een ontwerp van Claudy Jongstra. Absoluut niet afleidend in een vergadering en geeft een warme chique uitstraling. Het vilten kunstwerk heeft tevens een positieve invloed op de akoestiek.

 Tijdens de opening van het balkon, door Raymond van de Klundert,  bekend als Kluun, schrijver van het boek “er komt een vrouw bij de dokter”,  vertelde ik hoe ik tot deze inrichting gekomen ben. Uitgangspunt was voor mij de glazen bollen van Maria Roosen.

De kleuren van de bollen heb ik naar beneden laten komen via de kinderstoeltjes van Arne Jacobsen. Kinderen staan voor een nieuw leven, zijn ombevangen en meestal vrolijk. De stijl is sterk en duidelijk maar vooral tijdloos. De vlinderstoel van Arne Jacobsen bestaat bijvoorbeeld al ruim 50 jaar en nog steeds geweldig mooi en vooral eenvoudig en functioneel. Ik heb bewust naast de  kleurstellingen van de kinderstoeltjes gekozen voor zwart en wit. Dit staat voor duidelijkheid en dat moet het AvL zijn. Het woord kanker slaat in als een bom en kan je nergens om heen en de patiënt wilt graag  dat het AvL hoop kan geven en wederom geluk. Dit probeer ik dus te vertellen met een interieur. 

Maatschappij
De maatschappij kijkt kritisch naar de gezondheidszorg. Ik heb een symposium bijgewoond van de stichting Planetree. In Amerika zijn er inmiddels 400 van de 6000 ziekenhuizen overgestapt op een Planetree stijl. Uiteraard zal Europa daar anders mee omgaan, maar ik weet zeker dat dit een zeer belangrijk aspect gaat worden in onze gezondheidszorg. De Amerikaans inrichtingsstijl is vaak te overdone en zouden wij als Europa veel aan deze stijl kunnen verbeteren voor de Amerikanen. Een ander mooi voorbeeld zijn de Maggie’s Centres in Engeland en Schotland naar het idee van Maggie Ketwick Jencks. Deze centra zijn ontworpen door Frank Gehry,  Zaha Hadid en Richard Rogers (Centre Pompidou Parijs).

Het gaat er bij Planetree vooral om de gastvrijheid. Onder gastvrijheid wordt letterlijk verstaan; hartelijk voor gasten, gulheid in het onthalen of herbergen van gasten, ook wel hospitaliteit genoemd. Het woord hospitality wordt in Nederland ook veelvuldig gebruikt. In een ziekenhuis moeten mensen zich welkom voelen, menselijk worden benaderd, regisseur kunnen zijn over hun eigen leven, eigen verantwoordelijkheid hebben en over keuzevrijheid beschikken. Het gaat om een algemeen gevoel van welbehagen. Daar moeten wij op inspelen en dat begint bij onder anderen het interieur. Hierbij kun je denken, aan kleur, licht, kunst, stijl, muziek, waterpartijen, relax ruimtes en het toelaten van huisdieren enz. Iedereen kan daar wel iets bij bedenken. Wanneer je voor een goed gerenommeerd hotel kiest, wat verwacht je dan? Deze vraag helpt mij om te kunnen inleven wat een cliënt/gast/patiënt van een ziekenhuis verwacht buiten het medische aspect.

Arclinea, Driade, Cassina, Minotti, Charles Eames, Eileen Gray, Baumann, Ingo Maurer, Artemide, Casalis, Daskina, Millenerpoort, Vitra, Zanotta, Cappelini, Guy Aulenti, B&B Italia,Kvadrat, Porro, Living Divani, Jurgen Regtuit, Doris Schipholt, Lyda Bekker, Snoeck, Gerriet Postma, Sahco Hesslein, Flexform, Eigenhuis & Interieur, IP20, Modular, Mosa, Vola, Axor, MisuraEmme, Moroso, Piastrelle, Fritz Hansen, MDF, Kreon, Zanotta, Bang & Olufsen, Alessi, Edra, Illy, Smeg, Sony, Samsung, Mario Botta, Gaudi, Rietvelt, Duravit, Eikelenboom, Philipe Starck, Colette, Habitat, Louis Poulson, Alias, Kartell, Classicon, Artifort, Arco, Arne Jacobsen, Makum, Gaggenau, Metaform, de Kasstoor, van der Donk, Gispen, Le Corbusier, Flos, Alias, Sphinx, D-Line, Glenn’s, Bauhaus, Siemens, Shogun, Wink, Costa Boda, Breuer, Premsela, Lotek, Isamu Noguchi, Verner Panton.